Verslag van de bijeenkomst (27 juni 2023)
Tijdens de bijeenkomst over hoog bouwen met modules hebben we van de constructeur geleerd dat het goed mogelijk is om tot 120 meter hoogte te bouwen met modules. “En hoger kan ook”. Dat is hoger dan de definitie van de stichting Hoogbouw van minimaal 70 meter.
Argumenten om voor modulaire hoogbouw te kiezen zijn:
- beperkte bouwplaats nodig, zowel in oppervlakte als in de tijd. Vooral handig op lastige, binnenstedelijke locaties;
- beperking van de verkeersbewegingen, de helft minder transport en daarbij komt nog dat de tegelzetter, de installateur, de schilder, de stucadoor en alle andere bewerkers niet met hun busjes door de stad naar de bouwplaats hoeven komen;
- Een vergelijkbare uitstraling is goed mogelijk;
- Sowieso wordt de kwaliteit beter als gewerkt kan worden in de geconditioneerde omstandigheden van een fabriekshal, in plaats van in de regen.
Is het dan duurder om modulair te bouwen? Volgens Heddes, die ook op traditionele wijze woningen kan bouwen, niet. In principe gebruik je dezelfde materialen en hoeveelheden. Een deel van het werk wordt overgenomen door machines. Maar tegenover de besparing staan wel de investeringen in de machines en het transport. Ook is een flinke schaal nodig om modulair efficiënt te maken. Bij hoogbouw kom je daar al snel aan.
Volgens Arie van der Neut, architect van verschillende modulaire hoogbouwprojecten, is het goed mogelijk om een hoogwaardige uitstraling te realiseren met modules. Op Uilenstede staat een modulair project naast een vergelijkbaar traditioneel gebouwd hoog gebouw. “Als ik bij rondleidingen vraag welke modulair gebouwd is, ziet niemand het verschil”.
De reden waarom weinig gekozen wordt voor modulair in hoogbouw is grotendeels omdat het onbekend is voor veel opdrachtgevers volgens Charlotte Meulenbelt van Ymere. Zij heeft zelf ervaring met modulebouw in New York en ziet ook mogelijkheden om hoog (misschien niet hoog genoeg voor de stichting Hoogbouw, maar toch) te bouwen in de sociale sector. Ymere gaat dit doen, bijvoorbeeld op de locatie Brasa Village in Amsterdam.
Over één aanbeveling zijn alle sprekers het eens. De keuzes die je bij aanvang maakt zijn bepalend voor het succes. Dus als je aan de slag wilt met modulaire hoogbouw, ga dan meteen bij de start samen om tafel met de gemeente, architect, bouwer en opdrachtgever, en werk vervolgens samen het plan uit.
Een andere aanbeveling is om kennis te gaan delen. Zodat partijen die aan de slag willen met modulair zich kunnen informeren over hoe zij daar mee aan de slag kunnen. Daar blijven wij als platform natuurlijk graag een bijdrage aan leveren. Houdt daarom de website in de gaten voor het nieuwe programma na de zomer.
Foto’s: Zichtbaar in Bedrijf
Programma 27 juni 2023
In Nederland wordt modulair vooral ingezet voor grondgebonden woningen en relatief lage appartementengebouwen. Terwijl zeker in stedelijke gebieden steeds vaker hoogbouw wordt toegepast. Binnenstedelijk zijn de bouwplaatskosten heel hoog en denk ook eens aan de overlast van alle vrachtwagens en busjes voor het leveren van materialen en bouwvakkers.
Modulaire woningen komen kant en klaar uit de fabriek. De installateurs zijn al langs geweest, de inbouw is al geplaatst en de wanden afgewerkt. Logisch eigenlijk om deze techniek binnenstedelijk toe te passen. Fabrieksbouw is voor hoogbouwappartementen ook logisch omdat het om flinke aantallen gaat die nodig zijn voor efficiëntie.
Maar waarom doen we dat dan niet? Heeft het te maken met constructieve beperkingen van modules, zit het in de esthetiek of maakt onbekend gewoon onbemind?
Omdat wij denken dat dit laatste zeker een rol speelt organiseert het Platform Modulaire Woningbouw een bijeenkomst over hoogbouw met modules. Hierin beschouwen we het vraagstuk door de ogen van de architect, de opdrachtgever en natuurlijk de bouwer zelf. Arie van der Neut ontwierp meerdere hoogbouwprojecten met modules, waaronder de Laan van Spartaan en Uilenstede Oost in Amsterdam. Charlotte Meulenbelt gaat in op het perspectief van de opdrachtgever. Na de pauze staat eerst het project Waldorp Four in Den Haag Centraal. Dit is het hoogste modulebouw project van Nederland. Boaz de Boer licht toe hoe het team modulair van Heddes, Schouten Techniek en Ursem te werk gaat. In de afsluitende paneldiscussie gaan we in gesprek met de inleiders en is er ook ruimte voor vragen uit de zaal.
We zijn te gast bij Ursem, een van de weinige modulaire bouwers die al verschillende hoogbouwprojecten heeft gerealiseerd met modules en bij wie ook een paar aansprekende projecten in de pijplijn zitten. Als afsluiting krijgt u een rondleiding door de fabriek waar het project Tramhalte Oude Sluis op dat moment (niet) in de steigers staat.
Programma
12.00 Inloop
13.00 Opening door de dagvoorzitter Ronald Daalman MRICS, stichting Hoogbouw
13.20 Samen hoogbouw ontwerpen met modules door Arie van der Neut, Architect AWR advisering
13.40 Modulaire woningbouw door de ogen van de opdrachtgever door Charlotte Meulenbelt, Projectontwikkelaar Flexwonen Ymere
14.00 Koffie
14.40 Waldorp Four, Constructieve aspecten van het hoogste modulebouwproject van Nederland door Frank Meijer, Pieters Bouwtechniek
15.00 Modules zijn zeer geschikt voor hoogbouw door Boaz de Boer, Hoofd Commercie Heddes
15.20 Paneldiscussie
15.50 Rondleiding door de fabriek van Ursem
16.30 Borrel